ဂ်က္ဖရီ ဆာခ်္
အိႏၵိယ ေခါင္းေဆာင္ၾကီး မဟတၱမဂႏၵီ ရဲ႕ ေက်ာ္ၾကားတဲ႔ စကားတစ္ခြန္း ရွိသည္။ ‘လူတိုင္း လိုအပ္ခ်က္အတြက္ ကမၻာေျမေပၚမွာ လံုေလာက္မွႈ ရွိတယ္၊ လူတိုင္း ေလာဘအတြက္ေတာ႔ ကမၻာ ေျမက မလံုေလာက္
ဘူး' ဆိုတဲ႔ စကား။ အဲဒီ ဂႏၵီရဲ႕ အေတြးအျမင္က အရင္ကထက္ ယေန႔ ပိုျပီး အေရးပါလာသည္။
ကမၻာ႔ လူဦးေရ မၾကံဳစဖူးေအာင္ မ်ားျပားလာသလို၊ ကမၻာ႔ စီးပြားေရး ကလည္း မၾကံဳဖူးေအာင္ တိုးတက္လာသည္။ သို႔ေသာ္ တစ္ဖက္က လည္း တိုးတက္မွႈတိုင္းတြင္ အကန္႔အသတ္ ရွိေနသည္။
ျပီးခဲ႔တ႔ဲ ရာစု အလယ္မွာ ကမၻာ႔ လူဦးေရ ၃ ဘီလီယံ (သန္း ၃ ေထာင္) ရွိရာက၊ ယေန႔ ကမၻာ႔ လူဦးေရ ၇ ဘီလီယံ (သန္း ၇ ေထာင္) အထိ ျဖစ္လာသည္။ ခ်မ္းသာတဲ႔ ႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ တစ္ႏွစ္တစ္ဦးခ်င္း ၀င္ေငြက ေဒၚလာ ၄၀,၀၀၀ ရွိျပီး ဆင္းရဲတဲ႔ ႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ တစ္ႏွစ္ တစ္ဦးခ်င္း၀င္ေငြက ၄,၀၀၀ ရွိသည္။ ဒီေတာ႔ လက္ရွိ လူတစ္ဦးခ်င္း တစ္ႏွစ္ ပ်မ္းမွ်၀င္ေငြက ေဒၚလာ ၁၀,၀၀၀ ခန္႔ဟု ဆိုရမည္။
အဲဒီ တစ္ဦးခ်င္း၀င္ေငြကို လူဦးေရ သန္း ၇ ေထာင္နဲ႔ ေျမွာက္ၾကည့္ရင္ တစ္ႏွစ္ ကမၻာ႔ ကုန္ထုတ္ တန္ဖိုးက ေဒၚလာ ၇၀ ထရီလီယံ ရွိေနသည္။ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္တုန္းက တစ္ကမၻာလံုး စုစုေပါင္း ထုတ္ကုန္တန္ဖိုးက ေဒၚလာ ၁၀ ထရီလီယံ ပဲရွိတာနဲ႔ ႏွႈိင္းယွဥ္ၾကည့္ႏိုင္သည္။
တရုတ္ စီးပြားေရးက တစ္ႏွစ္ ၁၀ ရာခိုင္ႏွႈန္းနဲ႔ ပံုမွန္ တိုးတက္ေနသည္။ အိႏၵိယကလည္း အဲဒီႏွႈန္း နီးနီး ၾကီးထြားလာသည္။ ကမၻာ႔ တိုးတက္မွႈ အေႏွးေကြးဆံုးေဒသလို႔ ဆိုရမယ္႔ အာဖရိက ပင္လွ်င္ တစ္ႏွစ္ ဂ်ီဒီပီ ၅ ရာခိုင္ႏွႈန္းနဲ႔ တိုးတက္ ေနသည္။ ျခံဳၾကည့္ရင္ ဖြံ႔ျဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံေတြက တစ္ႏွစ္ ၇ ရာခိုင္ႏွႈန္းနဲ႔ တိုးတက္ေနျပီး၊ ဖြံ႔ျဖိဳးျပီး ႏိုင္ငံမ်ားက တစ္ႏွစ္ ၂ ရာခိုင္ႏွႈန္းနဲ႔ ပံုမွန္သြားေနသည္။ ဒီေတာ႔ တစ္ကမၻာလံုးရဲ႕ ဂ်ီဒီပီ က တစ္ႏွစ္ ၄.၅ ရာခိုင္ႏွႈန္းနဲ႔ အရွိန္ရေနသည္ဟု ဆိုရပါမည္။
တိုးတက္မွႈအတြက္ ေလာဘ
ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အျပိဳင္တိုးတက္လာၾကတာ မဂၤလာသတင္းမ်ား ျဖစ္သည္။ ဖြံ႔ျဖိဳးဆဲတိုင္းျပည္ေတြမွာ စီးပြားေရး အလွ်င္အျမန္ တိုးတက္လာမွႈေၾကာင္႔ ဆင္းရဲမြဲေတမွႈကို ေလ်ာ႔ခ်ပစ္ႏိုင္ၾကသည္။ ဥပမာ တရုတ္ဆိုရင္ ႏွစ္ ၃၀ အတြင္း သူ႔လူထု တစ္၀က္ ေက်ာ္ကို အဆံုးစြန္ ဆင္းရဲမြဲေတမွႈ တြင္းထဲကေန ဆြဲမ တင္ေပးႏိုင္ခဲ႔သည္။
သို႔ေသာ္ ဂလိုဘယ္ တိုးတက္မွႈရဲ႕ အျခားဘက္ မ်က္ႏွာစာကိုလည္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္း က်ေနာ္တို႔ ၾကည့္ဖို႔ လိုပါမည္။ ကမၻာ႔ တိုးတက္မွႈက တစ္ႏွစ္ ၄.၅ ရာခိုင္ႏွႈန္း ပံုမွန္ ဒီအတုိင္းပဲဆက္သြား၊ ေနာက္ ႏွစ္ ၂၀ မတိုင္မီ ကမၻာ႔ စီးပြားေရး ပမာဏက ႏွစ္ဆ ၾကီးထြားလာဖို႔ ရွိေနသည္။ ကေန႔ ရွိထားတဲ႔ ကမၻာ႔စီးပြားေရး တန္ဖိုး ေဒၚလာ ၇၀ ထရီလီယံ က ေနာက္ ၂၀၃၀ ခုႏွစ္မတိုင္မီ ေဒၚလာ ၁၄၀ ထရီလီယံ အထိ ျဖစ္လာလိမ္႔မည္။ ၂၀၅၀ ခုႏွစ္ မတိုင္မီ ေဒၚလာ ၂၈၀ ထရီလီယံ တန္ဖိုးအထိ ေၾကာက္ခမန္း တက္လာလိမ္႔မည္။
အဲဒီ တိုးတက္လာတဲ႔ စီးပြားေရး ပမာဏၾကီးကို က်ေနာ္တု႔ိ ကမၻာျဂိဳဟ္က ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာအရ ပံ႔ပိုးေပးႏိုင္မည္ မဟုတ္။ လုပ္ခ်င္သေလာက္ လုပ္ၾကစမ္းပါေစ ဆိုျပီး ကမၻာျဂိဳဟ္က လူသားရဲ႕ ေလာဘကို ထမ္းေပးထားႏိုင္မည္ မဟုတ္။ ေနာက္ ႏွစ္ သံုးေလးဆယ္ မေျပာနဲ႔။ အခုေတာင္ ကမၻာ႔စီးပြားေရး ၀ိတ္ၾကီးက သဘာ၀ကို အေတာ္ ဖ်က္ဆီးျပီးေနျပီ။ ႏွစ္သန္း ေပါင္းမ်ားစြာ သဘာ၀က ဖန္တီးေပးထားတဲ႔ ေက်ာက္ျဖစ္ရုပ္ၾကြင္း စြမ္းအင္ ရင္းျမစ္ေတြ အလ်င္အျမန္ ခန္းကုန္ျပီ။ တိုးတက္မွႈရဲ႕ ရလဒ္က ရာသီဥတု အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္လာျပီး မိုးမ်ားမွႈ၊ အပူခ်ိန္ လြန္ကဲမွႈ၊ ၾကမ္းတမ္းတဲ႔ မုန္တိုင္း ျဖစ္ထြန္းမွႈ၊ ေျမျပိဳ ကမ္းျပိဳမွႈ စတဲ႔ မတည္ျငိမ္မွႈေတြ ထုနဲ႔ ထည္နဲ႔ ၾကံဳၾကရသည္။
အဲဒီ ဖိအားေတြက ေစ်းကြက္ထဲကို ေရာက္လာျပီး က်ေနာ္တုိ႔ ေန႔စဥ္ ရင္ဆိုင္ေနရသည္။ ေရနံတစ္စည္က ေဒၚလာ ၁၀၀ ေက်ာ္ကို တက္သြားျပီ။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုနဲ႔အျပိဳင္ တရုတ္၊ အိႏၵိယတို႔ကလည္း ေရနံကို အေရွ႕အလယ္ပိုင္းကေန လု၀ယ္ၾကသည္။ ကုန္ေစ်းႏွႈန္းေတြက သမိုင္းမွာ မၾကံဳဘူးေအာင္ ျမင္႔တက္လာျပီး ႏိုင္ငံေရး မတည္ျငိမ္မွႈ၊ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ ကြာဟမွႈတို႔ကိုပါ ၾကီးလာေစသည္။
သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ဖိစီးမွႈ
ေကြ်းစရာ ပါးစပ္ေပါက္ေတြ မ်ားလာသလို တစ္ဖက္မွာလည္း သဘာ၀ အေျပာင္းအလဲေၾကာင္႔ ျဖစ္လာတဲ႔ အပူလွႈိင္းျဖတ္မွႈ၊ မိုးေခါင္မွႈ၊ ေရၾကီးမွႈနဲ႔ အျခား ကပ္ေဘးဆိုးေတြက သီးႏွံေတြကို ဖ်က္ဆီးပစ္သည္။ ကမၻာ႔ေစ်းကြက္ထဲ ပံ႔ပိုးေပးေနတဲ႔ စားေသာက္ကုန္ေတြ ေလ်ာ႔က်ကုန္သည္။ ျပီးခဲ႔တဲ႔လပိုင္းေတြမွာပဲ အၾကီးအက်ယ္ မိုးေခါင္ေရရွားလို႔ ရုရွားနဲ႔ ယူကရိန္းမွာ ဂ်ဳံထုတ္လုတ္မွႈ က်ဆင္းသြားခဲ႔ရသည္။ ရက္ပိုင္းအတြင္း ဘရာဇီးနဲ႔ ဩစေၾတးလ်မွာ ေရၾကီးလို႔ ဒုကၡပင္လယ္ ေ၀ၾကရ သည္။ တရုတ္ျပည္ ေျမာက္ပိုင္းေဒသမွာလည္း ေနာက္ထပ္ မိုးေခါင္မွႈေတြ ျဖစ္ေနသည္။
ေနာက္ အလြန္ အႏၱရာယ္ၾကီးတဲ႔ ျပႆနာတစ္ခု ရွိေသးသည္။ အိႏၵိယေျမာက္ပိုင္း၊ တရုတ္ေျမာက္ပိုင္း စတဲ႔ လူဦးေရ ထူထပ္သိပ္သည္းတဲ႔ ေဒသေတြမွ လယ္သမားေတြက သီးႏွံစိုက္ပ်ဳိးဖို႔ ေျမေအာက္ေရကို စုတ္ယူ ေရသြင္းၾကရသည္။ ေရသြင္းစိုက္ပ်ဳိးဖို႔ ပံ႔ပိုးေပးတဲ႔ ေရေအာင္းလႊာက တစတစ ကုန္ခန္းေလ်ာ႔ပါးလာသည္။ ေရတြင္းေတြ ခမ္းေျခာက္လာသည္။ ေရစုတ္ယူရတဲ႔ ေပအနက္က တစ္ႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္ ပိုနက္လာသည္။ ေလ်ာ႔ပါးသြားတဲ႔ ေရေအာင္းလႊာထဲ ပင္လယ္ေရ စိမ႔္၀င္လာျပီး ဆားငံဓာတ္ေတြ ျမင္႔လာသည္။
ဒါေၾကာင္႔ လက္ရွိအေနအထားကို အေျပာင္းအလဲမလုပ္ဘူးဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ ကမၻာၾကီးမွာ အေႏွးနဲ႔အျမန္ ကံဆိုးမိုးေမွာင္ က်ေတာ႔မည္။ ဒီေနရာမွာ ဂႏၵီၾကီး ေျပာတဲ႔ စကားက ၀င္လာျပီ။ ခ်မ္းသာသူေတြက ပိုခ်မ္းသာေအာင္ ဘာျဖစ္ျဖစ္ အကုန္ လုပ္မယ္ဆိုတဲ႔ ‘ေလာဘေဇာ’ ဥပေဒသနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြ ဒီအတိုင္း ေရွ႕ဆက္သြားရင္၊ ရင္းျမစ္ အက်ပ္ အတည္းေတြ ၾကီးသထက္ၾကီးလာျပီး၊ ဆင္းရဲ ခ်မ္းသာ ကြာဟမွႈ ေခ်ာက္ကမ္းပါး ပိုက်ယ္လာေတာ႔မည္။ အက်ဳိးဆက္က မိမိ အသက္ရွင္သန္ေရးအတြက္ အၾကမ္းဖက္မွႈေတြ တိုးပြားလာပါလိမ္႔မည္။
လူတန္းစား ပဋိပကၡ
ခ်မ္းသာသူေတြက ေျမ ပိုရဖို႔၊ ေရ ပိုရဖုိ႔၊ စြမ္းအင္ ပိုရဖုိ႔ သူတို႔ရွိသမွ် အာဏာပါ၀ါကို နည္းလမ္းေပါင္းစံုနဲ႔ အသံုးခ်ၾကမည္။ အဲလိုရဖို႔အတြက္ လုိအပ္ရင္ အၾကမ္းဖက္နည္းလမ္း သံုးဖို႔လည္း ျပင္ဆင္ထားၾကသလို၊ ေထာက္ခံသူေတြက ဖားယား ေထာက္ခံ ေနသည္။ အေမရိကန္ ဆိုရင္ အနာဂတ္ ေရနံစြမ္းအင္ စိတ္ခ်ရဖုိ႔အတြက္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းမွာ စစ္ေရး မဟာဗ်ဴဟာ ခင္းက်င္းထားျပီးသား ျဖစ္သည္။ တစစ ေလ်ာ႔ပါးလာတဲ႔ စြမ္းအင္ ရင္းျမစ္ေတြ ရရွိဖို႔အတြက္ အေမရိက နဲ႔အတူ တရုတ္၊ အိႏၵိယတို႔မွာပါ ျပိဳင္ဆိုင္မွႈေတြ ရွိလာသည္။
အလားတူ အာဏာလုပြဲမ်ဳိးေတြ အာဖရိကတြင္လည္း ျဖစ္လာေနသည္။ အစားအစာ ေစ်းႏွႈန္းၾကီးမွႈေၾကာင္႔ ေျမကြက္ လုယက္မွႈေတြ ျဖစ္လာသည္။ အာဏာကိုင္ထားတဲ႔ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြက အၾကီးအက်ယ္ ကိုယ္က်ဳိးရွာမယ္႔ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွႈပ္ႏွံသူေတြ လက္ထဲ လယ္ေျမ ဟတ္တာေပါင္းမ်ားစြာကို တြန္းထိုးေရာင္းၾကသည္။ ဘိုးဘြားပိုင္နဲ႔ ဓားမဦးခ် လယ္လုပ္လာတဲ႔ ဆင္းရဲသားေတြရဲ႕ လယ္ကြက္ေတြ အတင္း ၀င္သိမ္းပစ္ၾကသည္။ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြက လယ္ယာလုပ္ငန္းေတြထဲ စက္နဲ႔ အတင္းေဖာ္ျပီး ႏိုင္ငံျခား တင္ပို႔ဖို႔ လုပ္ၾကမည္။ ေဒသခံ လူထုအတြက္ေတာ႔ စားကြဲနဲ႔ ထမင္းရည္ေတာင္ ခ်န္မထားခ်င္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ျဖစ္ျဖစ္၊ ျဗိတိန္၊ တရုတ္၊ အိႏၵိယ ဘယ္ေနရာမွာျဖစ္ျဖစ္ ခ်မ္းသာတဲ႔သူေတြက ၀င္ေငြ ပိုတက္ လာျပီး၊ ႏိုင္ငံေရးပါ၀ါ ပိုရွိလာေနၾကသည္။ ေငြေၾကးနဲ႔ အာဏာကို ၀ယ္ထားၾကသည္။ အေမရိကန္ စီးပြားေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးကို သိမ္းပိုက္ထားတာက ေရနံကုမၸဏီ၊ လက္နက္စက္ရံု၊ ဘဏ္လုပ္ငန္း၊ နည္းပညာလုပ္ငန္း စတဲ႔ အဓိက လုပ္ငန္း ဧရာမေတြ ကိုင္ထားတဲ႔ ဘီလီယံနာေတြ ျဖစ္သည္။ ဆူရွီလိပ္သူ၊ ၾကက္သားခုတ္သူ၊ သန္႔ရွင္းေရး လုပ္သူေတြ မဟုတ္။ အဲဒီ လမ္းေၾကာင္းက ဓနၾကြယ္၀မွႈနဲ႔ အဂတိလိုက္စားမွႈ ျမင္႔တက္လာေစျပီး တစ္ကမၻာလံုးအတြက္ အႏၱရာယ္ ရွိလာသည္။
ေလာဘေဇာ လႊမ္းမိုးထားတဲ႔ စီးပြားေရးတိုးတက္မွႈ အင္ဂ်င္ၾကီးက က်ေနာ္တို႔ ကမၻာရဲ႕ ရင္းျမစ္ေတြ ခမ္းေျခာက္သြား ေအာင္ စုတ္ပစ္လိုက္လိမ္႔မည္။ ခ်မ္းသာသူေတြက ဆင္းရဲသားေတြကို ေဘးကန္ထားျပီး၊ လူမွႈေရး ႏိုင္ငံေရး စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္း ေပါင္းစံုနဲ႔ လံုးျခာလည္ သြက္ျခာပါဒ လိုက္ေနေအာင္ ခင္းက်င္းထားျပီး ေဂါက္ရိုက္ ေပ်ာ္ပါးေနၾကမည္။
ဘာလုပ္ၾကမလဲ
ေရြးစရာ လမ္းကေတာ႔ ေဒသတိုင္းျပည္ အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာေရာ ႏိုင္ငံတကာမွာပါ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းအတြက္ ႏိုင္ငံေရး လူမွႈေရး အသိရွိရွိ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ ကဖို႔ပင္ ျဖစ္သည္။ ၾကြတ္ၾကြတ္အိပ္ေကာက္ဖို႔ ပရိုပိုဆယ္ တင္တာမ်ဳိး ဟန္ေဆာင္ပန္ေဆာင္ လုပ္ေနလို႔မရ။ ထုတ္ယူ အသံုးျပဳလိုက္တဲ႔ ေလာင္စာေတြေနရာမွာ အသစ္ အစားျပန္ထိုးႏိုင္မယ္႔ စြမ္းအင္ရင္းျမစ္ (renewable energy resources) အစီအစဥ္ေတြနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ကမၻာ႔ရဲ႕ စီးပြားေရးကို လမ္းေဖာက္ၾကရမည္။ စဥ္ဆက္မျပတ္ ဖြံျဖိဳးေရး (sustainable development) ပညာေပးမွႈ ေအက္ကေန စိုက္ပ်ဳိးေရးစနစ္သစ္ေတြ က်င္႔သံုးသြားရမည္။
ခ်မ္းသာသူေတြဆီကေန က်ဳိးေၾကာင္းရွိရွိ အခြန္ေတြ ျမွင္႔ေကာက္ၾကရမည္။ နည္းပညာ တိုးတက္မွႈ၊ ႏိုင္ငံေရး တရားမွ်တမွႈ၊ က်င္႔၀တ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေလးဂရုျပဳမွႈတို႔ကေန ခ်မ္းသာၾကြယ္၀မွႈကို ရွယ္ယာမွ်ေ၀ထားတဲ႔ ကမၻာျဖစ္ေအာင္ ပံုေဖာ္တည္ ေဆာက္ သြားၾကရလိမ္႔မည္။
ရဲျမင္႔ေက်ာ္
ရည္ညႊန္း Need versus greed by Jeffrey D. Sachs ကို ဆီေလ်ာ္ေအင္ ျပန္ဆိုသည္။
(ေဒါက္တာ ဂ်က္ဖရီ ဆာခ်္ မွာ ကိုလံဘီယာ တကၠသိုလ္မွ စီးပြားေရး ပညာရွင္ျဖစ္ျပီး၊ လက္ရွိ ကုလသမဂၢ ‘ေထာင္စုႏွစ္ ဖြံ႔ျဖိဳးေရး ပန္းတုိင္မ်ား’ စီမံကိန္း အၾကံေပးဒါရိုက္တာ ျဖစ္သည္။)
0 comments:
Post a Comment